eLBRUS  (5642)

APRIL 2009 

Sjå fleire bilete nederst på sida
Utdrag frå boka mi: Livet i fjella

Monica, Martin, Njål, Jan Olav, Olav og eg budde fyrst på ei fjellhytte på rundt 3000 meter. Med utgangspunkt frå denne hytta hadde me fine dagar, delvis i skiheisanlegget og delvis på toppturar i området rundt. Men Elbrus sjølv var ikkje i godt humør. Vanlegvis er Elbrus eit enkelt fjell reint teknisk. På sommaren og hausten er snøforholda slik at dei fleste som har den nødvendige fysiske kondisjonen, kan nå toppen utan noko meir klatreutstyr enn stegjern. Men på våren er Elbrus berykta for sitt stålispanser, som av og til gjer det svært utfordrande å nå toppen. Sjølvsagt fekk me slike forhold då me var der. Eg skriv i ei oppdatering på nettstaden min:

- Det er svært far­le­ge og vanskelege for­hold på fjel­let ak­ku­rat no. Eit pan­ser av stål­is dek­ker fjel­let frå ca. 4400 til 5100 me­ter. Det­te er det brattaste par­tiet på fjel­let. Ber­re tre personar har nådd top­pen til no i år, og for fire dagar si­dan skjed­de det ei alvorleg ulyk­ke med ei norsk grup­pe på fem personar som for­søk­te seg mot top­pen. Ein per­son fall fleire hund­re me­ter ned­over isen og knus­te bei­na då han trefte stein­ura ne­dst. Ber­re flaks og for­holdsvis rask re­spons frå red­nings­mann­ska­pet gjor­de at han over­lev­de. Han blei liggande hardt skadd i man­ge timar i sterk kul­de og vind langt nede i den ­brat­te ­stein­ura. Un­der red­nings­ope­ra­sjo­nen fall endå ein av nord­men­ne­ne, men han blei utruleg nok ikkje alvorleg skadd av det lan­ge fal­let. Me har blitt godt kjent med dei attverande tre nord­men­ne­ne, og det er ei forferdeleg opple­ving dei kan fortelja om.

Nokre av oss var i går opp til det ak­tu­el­le om­rå­det for å rekognosera og lei­ta et­ter ut­styr som nord­men­ne­ne mis­ta i ulyk­ka. Det er skremmande kor hard isen er. Det er ber­re eg som har steg­jern som er berekna for is­klat­ring, men sjølv des­se steg­jer­na går ikkje langt inn i den knall­har­de isen, og øksa ber­re prellar av. Me fann den eine skia til den eine av dei skad­de, men me klar­te ikkje å fin­na den and­re, og ein god del and­re per­son­le­ge effektar som forsvann då han trefte steinane. Dei had­de ski med opp til der isen startar. Me had­de også tenkt oss ei skibestiging, men det­te er i alle fall heilt uak­tu­elt slik for­hol­da er no.

Dei eks­tre­me for­hol­da og inn­tryk­ket den­ne ulyk­ka har hatt på oss, har ført til at res­ten av grup­pa vår har be­stemt seg for ikkje å for­sø­ka seg mot top­pen. Det er fleire uer­far­ne i grup­pa, og det er ei heilt rik­tig avgjerd dei har tatt. Det be­tyr lite for ak­kli­ma­ti­se­rin­ga om eg kjem meg på top­pen el­ler ikkje. Eg har to grup­per til El­brus i sommar, så eg veit at eg kjem meg på top­pen i lø­pet av året. Det er sjølvsagt ikkje så lett å ber­re gi opp, så eg har be­stemt meg for å gjera eit for­søk åleine. Risikoen for at eg må snu, er stor. Sannsynlegvis prø­ver eg meg mot top­pen en­ten ons­dag el­ler tors­dag. Det blir ein litt spe­si­ell topp­støyt for­di eg blir nøydd til å ven­ta til dags­ly­set kjem, før eg klatrar det brattaste par­ti­et. Vanlegvis gjer ein det­te i mør­ket, men eg er nøydd til å ha dags­lys slik at eg kan sjå kor dei farlegaste partia er. Der­med må eg også klatra svært fort for å unn­gå å nå top­pen for langt utpå da­gen. Ettermiddagsstormane som kan her­ja på høge fjell, vil ein helst unn­gå.

Eg klatrar opp den 30–35 grader bratte isen berre ved hjelp av fronttaggane på stegjerna og isøksa. 30–35 grader er ikkje spesielt bratt, men under desse forholda er det skummelt. Eg kan ikkje gå på snøfelta som ligg rett til venstre for meg. Snøen der dekker sprekkar som det er svært vanskeleg å sjå. Men når eg kjem opp til 5000 meter, er det ikkje risiko for sprekkar lenger. Resten av turen mot toppen går greitt, sjølv om eg att møter isen rett under toppen når eg vel å klatra rett opp ein rygg på austsida i staden for å gå opp normalruta som svingar seg rundt nordsida av toppen. Utsikta frå toppen er flott, men den kalde vinden gjer at eg ikkje blir lenge der.

For å vera mest mogeleg tid høgt oppe, noko som er viktig for akklimatiseringa, planlegg eg å prøva meg på austtoppen også, same dagen. Austtoppen er berre nokre få meter lågare enn vesttoppen. Eg må fyrst heilt ned i sadelen att før eg kan byrja oppstiginga på den andre sida. Her er det ingen problem, og utsikta er like flott frå denne toppen. Mi einaste uro er no korleis det vil gå ned att isfeltet lenger nede på fjellet. Ved å ta tida til hjelp kjem eg meg trygt forbi farane, og det er med ei god kjensle eg spenner på meg skia som eg la att på om lag 4500 meter. Tre dagar seinare repeterer eg turen til begge toppane, men då under langt enklare og tryggare forhold. Til mi store overrasking har det vesle snøfallet som kom mellom dei to turane, klistra seg fast til isen på det partiet som var farleg.

Turen til Elbrus var første del av akklimatiseringa til Everest. Les om Everest-ekspedisjonen her